Taşınabilir nefes analiz cihazı: Avokadio

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya nüfusunun yüzde 52 ‘si obez yada aşırı kilolu. Bu başta diyabet olmak üzere birçok kronik hastalığın sebebini oluşturuyor. Bunun sebebi ise yanlış beslenme ve sağlıksız metabolizma. Avokadio‘nun geliştirdiği taşınabilir nefes analiz cihaz, kullanıcıya kolay ve pratik bir şekilde metabolizmasını ve beslenme alışkanlıklarının metabolizma sağlığına etkisini takip etmesini ve veriye dayalı beslenme programı oluşturmasına olanak sağlıyor. Cihaz bunu kişinin tükettiği gıdaların doğrudan etkilenen nefes gazlarından ketonu ölçerek yağ ve karbonhidrat, amonyak ölçerek de protein metabolizmasını izleyerek yapıyor.  

Fikrin temelini çöplerden çıkan gazlar oluşturuyor

Firma resmi olarak 2016 yılında kurulsa da Avokadio ürününün geliştirilmesine ise 2019 yılında başlandı. Avokadio’nun kuruluş hikayesi, kurucu ortaklarından Yunus Konmaz‘ın İngiltere’de yaşadığı döneme dayanıyor. Konmaz o dönemi şöyle anlatıyor: “Atık yönetimi alanında çözümler üreten bir şirkette çalışırken çöplerden gaz üretimi esnasına açığa çıkan gazların anlık ölçümlenmesi ve bu verinin kullanılması ile ilgili tecrübe sahibi oldu. Türkiye ‘ye döndüğümde ise bu tarz ölçüm yapmanın başlı başına önemli bir potansiyel olduğunu fark ettim ve bu alanda çalışmaya başladım.”

Konmaz’ın yoğun bakım profesörü bir arkadaşının yönlendirmesi ile gaz ölçümlerinin pek fazla bilinmeyen bir alanda, yani tıp ve medikal alanlarda kullanıldığını ve insan nefesindeki gazların ölçülerek kişinin sağlığı ile ilgili bilgiler verdiğini öğrendi. Ortağı Ufuk Şafak ile yoğun bakım hastalarının enfeksiyonlarını erken aşamada tespit etmek için nefeslerindeki gazları ölçtükleri bir proje yapmaya başladılar. Medikal cihaz geliştirmenin zorlukları, regülasyonlar ve fonlanma sıkıntılarını fark edince, metabolizma sağlığı ve beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi alanına “pivot” etmeğe karar verdiler. Konmaz, “Bu karar da İTÜ Çekirdek vesilesi ile tanıştıkları Dr. Gökçen Garipoğlu etkili oldu. Kendisi Bahçeşehir Üniversitesi Diyetetik ve Beslenme Bölümünde öğretim görevlisi ve uzun zamandır obezite alanında çalışmalar yapıyor. Bazı nefes gazlarının beslenme alışkanlıklarının doğrudan etkisi ile oluştuğu ve bunların ölçülmesi ve takip edilmesi ile kullanıcıların sağlıklı beslenmelerine ve veriye dayalı sürdürülebilir diyet oluşturmalarına yardımcı olunabileceği ve uzun vadede metabolizma hastalıklarının ( diyabet vb. ) önlenmesi ve tedavi süreçlerine destek olacak bir ürün geliştirme amacı ile yola çıkıldı” diye konuşuyor.

Şirket, iki yıl önce yoğun bakım hastalarının enfeksiyonlarını tespit etmek için nefes gazlarını ölçtüğü bir projeye başladı. Ama daha sonra toplumun daha geniş bir kısmını ilgilendiren ve global bir sorun olan obezite ve ona bağlı metabolizma sağlığına odaklandılar ve halen bu alanda çalışmaya devam ediyor.

İlk ihracat ABD’ye…

Ekip, dokuz kişiden oluşuyor. Şirket, Türkiye’de bazı diyetisyen ve üniversite hastaneleriyle çalışmaya başladı ve ABD’ye de ilk ihracatını yaptı. Bir taraftan Colorado Üniversitesi ile bir nefes analiz çalışmasına başladı. Aynı zamanda 9 Eylül Üniversite Hastanesi’nde Covid-19 hastalarının nefes gazlarını ölçerek, virüsün yarattığı hasarları tespit etmek ve tedavi süreçlerine katkı sağlamak için başladığı çalışmaya devam ediyor.

Konmaz Avokadio’nun şu ana kadar bir yatırım almadığını söylüyor ve ekliyor: “Fakat bu sene katıldığı İTÜ Çekirdek Big Bang Challange’da Petrol Ofisi, Migros, Elginkan Vakfı, Eksim Holding’den ve İTÜ ARI Teknokent’de ödüller kazandı. Aynı zamanda Bahçeşehir Üniversite’sinde klinik araştırmaları için bir destek aldı.”

Bir taraftan metabolizma sağlığı kan ve idrar tahlilleriyle takip edilebilir fakat bunlar pratik ve hijyenik çözümler değil. Bu yüzden nefes analizi bu noktada oldukça önemli. Çünkü sağlıklı yaşam için bir yol gösterici olmanın yanı sıra obezite, diyabet gibi kronik hastalıkların tedavi süreçlerine katkı sağlayacak veriler sunuyor. Nefes analizi yeni gelişen bir alan. Özelikle akciğer kanseri teşhisi ve astım hastalığı tedavi süreçlerinde kullanılmakla birlikte metabolizma sağlığı içinde kullanılmak üzere ürün geliştiren bazı firmalar var. İngiltere’de Owl Stone Medical, İsrailli Lumen , İsveçli Ketonix ve Tayvan kökenli Keyto bazı önemli rakipleri arasında yer alıyor.

Dolayısıyla Avokadio’nun hedefleri büyük. Şirket, kısa vadede tüm dünyada obezite sorunu yaşayan bireylere yardımcı olmayı hedefliyor. Uzun vadede de ise geliştireceği yeni nefes analiz sensörleri ile, kalp damar hastalıkları, karaciğer yağlanması, diyabet, kanser, Alzheimer gibi sağlık sorunlarının teşhis ve tedavilerine yardımcı planlıyor.

Avokadio’yu kim kurdu?

Üç kişi tarafından kurulan şirketin ilk kurucu ortağı Yunus Konmaz. Konmaz, TED Ankara Koleji ve İngiltere University of South Wales İşletme bölümü mezunu… Yaklaşık 20 yılı aşkın bir süre hızlı tüketim ürünleri alanında iş geliştirme ve ihracat alanlarında çalıştı. Son üç yıldır da teknoloji girişimi ile ilgili çalışmalar yapıyor. Dr. Gökçen Garipoğlu, Diyetetik ve Beslenme uzmanı. Aynı zamanda Bahçeşehir Üniversitesinde öğretim görevlisi. Daha önce fonksiyonel gıda alanında bir girişimi olmuş ve bu alanda çeşitli patentlere sahip. Ufuk Şafak ise İTÜ elektronik mühendisliği mezunu… Elektronik kart tasarımı, gömülü yazılım, IOT ve yazılım alanlarında çalışmalar yapmış.

Teknik ekibin dışında farklı alanlarda uzman değerli hocalardan kurulu bir tıp danışma kurulumuz var: Prof. Dr. Necati Gökmen 9 Eylül Üniversite Hastanesi Yoğun Bakım Anabilim dalı başkanı. Prof. Dr. Cenk Ecevit 9 Eylül Üniversite Hastanesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı başkanı. Prof. Dr. Taner Özgürtaş GATA Biyokimya Anabilim Dalı başkanı. Prof Dr. Ceyhun Dizdarer Endokrinoloji ve Pediatri uzmanı.